Ο χάρτης της ποδοσφαιρικής Βρετανίας (Μέρος 2ο)

Στο 1ο μέρος του αφιερώματός μας για την ποδοσφαιρική Βρετανία, αναλύσαμε ενδελεχώς τις αιτίες που οι ομάδες από την Ουαλία, ενώ έχουν τη δυνατότητα, δε συμμετέχουν όλες στις αγγλικές διοργανώσεις. Σήμερα, σειρά έχουν Σκωτία και Βόρειος Ιρλανδία. Οι λόγοι είναι πολλοί και κατά βάση όχι ποδοσφαιρικοί.

Γράφει ο Άρης Σταμόπουλος





Ξεκινώντας την αναδρομή μας ιστορικά, το βασίλειο της Σκωτίας πρωτοεμφανίστηκε κατά τον 9ο αιώνα. Συστάθηκε ύστερα από την ένωση τριών διαφορετικών βασιλείων. Το βασίλειο της Πίκτλαντ, το αγγλοσαξονικό βασίλειο της Βερνίσια και το βασίλειο της Νορθούμπρια. Τα τρία αυτά βασίλεια χώριζαν θρησκευτικά ζητήματα, τα οποία παραμερίστηκαν μπροστά στην εχθρική απειλή των γύρω περιοχών. Στα τέλη του 13ου αιώνα, ο Εδουάρδος ο 1ος , κατέλαβε τη Σκωτία, έπειτα από επανειλημμένες συγκρούσεις στα σκωτσέζικα εδάφη.

Ο αγώνας, για την ανεξαρτησία της Σκωτίας από τους Άγγλους, διήρκησε κάτι παραπάνω από μισό αιώνα και είχε δύο σημαντικούς πολέμους. Ο πρώτος έλαβε χώρα την περίοδο 1296-1328, με την εισβολή των Άγγλων στη Σκωτία, και τερματίστηκε με τη Συνθήκη Ειρήνης μεταξύ Εδιμβούργου και Νορθάμπτον. Ο δεύτερος, την περίοδο 1332-1357 και ολοκληρώθηκε με τη Συνθήκη Ειρήνης του Μπέργουικ, η οποία επιβεβαίωνε την ανεξαρτησία των Σκωτσέζων. Το 1707, υπήρξε συμφωνία ανάμεσα σε Αγγλία και Σκωτία για την εγκαθίδρυση του βασιλείου της Μεγάλης Βρετανίας. Η ένωση αυτή έγινε για δύο λόγους : πολιτικούς και οικονομικούς. Στην πράξη τα δύο κράτη ποτέ δεν είχαν καλές γειτονικές σχέσεις.

Όσον αφορά το ποδόσφαιρο, δημιουργήθηκε και εξελίχθηκε στην Αγγλία, στα μέσα του 19ου αιώνα. Η Αγγλική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία ποδοσφαίρου είναι η γηραιότερη στον κόσμο, ιδρυμένη το 1863, ενώ το FA Cup είναι ο αρχαιότερος ποδοσφαιρικός θεσμός. Η Σκωτία, σα γειτονική χώρα, είχε την τύχη να αναπτύξει κι εκείνη το ποδόσφαιρο, με μερικά χρόνια καθυστέρηση φυσικά. Η Σκωτσέζικη Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία είναι η δεύτερη γηραιότερη μετά την Αγγλική, όπως και ο θεσμός του Κυπέλλου Σκωτίας η δεύτερη γηραιότερη ποδοσφαιρική διοργάνωση στον πλανήτη. Οι Σκωτσέζοι, πάντως, είναι αυτοί που δημιούργησαν μια άλλη πρωτοτυπία. Το Σκωτσέζικο Κύπελλο είναι το πρώτο τρόπαιο που δημιουργήθηκε και δόθηκε σε νικητή ποδοσφαιρικής διοργάνωσης, παγκοσμίως!

Το 1890, η Σκωτία δημιούργησε δικό της ανεξάρτητο εθνικό πρωτάθλημα, τη στιγμή που της Αγγλίας είχε ιδρυθεί δύο χρόνια πριν. Πέρα, λοιπόν, από τις ιστορικές, πολιτικές και κοινωνικές διαφορές, οι δύο χώρες άρχισαν να καλλιεργούν το ποδόσφαιρο την ίδια περίπου χρονική περίοδο, ανεξάρτητα η μία από την άλλη. Επομένως, το να υπάρξει αφομοίωση των 42 ομάδων(!), που αγωνίζονται στις εθνικές κατηγορίες της Σκωτίας, από τις αγγλικές ποδοσφαιρικές κατηγορίες, θα ήταν ένα εγχείρημα ανέφικτο. Εκτός αυτού, η ποδοσφαιρική κουλτούρα και παράδοση των δύο χωρών διαφέρει αισθητά, παρότι είναι γείτονες χώρες, πάνω στο ίδιο “Νησί”.

Στην περίπτωση της Βορείου Ιρλανδίας, υπάρχει ένα περίεργο κοινωνικοπολιτικό background. Οι Ιρλανδοί, από την 1 Ιανουαρίου του 1801, ενώθηκαν μαζί με τη Μεγάλη Βρετανία για την ίδρυση του Ηνωμένου Βασιλείου. Όμως, το 1921, οι Ιρλανδοί απαίτησαν την ανεξαρτητοποίησή τους. Οι Άγγλοι, ασκώντας επιρροή στο βόρειο κομμάτι του νησιού, δίχασαν τους Ιρλανδούς. Έτσι, με απόφαση του Κοινοβουλίου του Ηνωμένου Βασιλείου, η Ιρλανδία διαχωρίστηκε σε κράτος της Ιρλανδικής Δημοκρατίας και σε κράτος της Βορείου Ιρλανδίας. Το τελευταίο παραμένει μέχρι και σήμερα μέλος του Ηνωμένου Βασιλείου.

Η Ιρλανδία, σαν ενωμένο κράτος είχε τη δική της Ιρλανδική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία. Μετά το διαχωρισμό, η Βόρειος Ιρλανδία διατήρησε υπό την κατοχή της την Ομοσπονδία, με την Ιρλανδική Δημοκρατία (ή αλλιώς Έϊρε) να εγκαθιδρύει την Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία της Ιρλανδίας. Οι ομάδες πριν την αποκοπή της Βορείου Ιρλανδίας αγωνίζονταν σε κοινές διοργανώσεις. Μετά το 1922, το Έϊρε δημιούργησε δικό του πρωτάθλημα. Οπότε πρακτικά η Βόρειος Ιρλανδία είχε δική της Ομοσπονδία, δικό της πρωτάθλημα, δικές της ομάδες. Δε συνέτρεχε λόγος αφομοίωσης από την Αγγλία. Αν λάβουμε υπόψη μας το γεγονός πως οι ομάδες εκεί είναι ημι-επαγγελματικές, καταλαβαίνουμε πως η διαφορά με τις αγγλικές ομάδες θα ήταν χαώδης.

Για το τέλος αυτού το 2ο και τελευταίο μέρος του αφιερώματός μας, αφήσαμε ένα ενδιαφέρον εύρημα. Ομάδες που ανήκουν σε διαφορετικές χώρες από τα πρωταθλήματα στα οποία συμμετέχουν. Η Μπέργουικ, ομάδα από την Αγγλία κοντά στα σύνορα με τη Σκωτία, αγωνίζεται στο σκωτσέζικο πρωτάθλημα (Scottish League 2), λόγω κοντινής απόστασης. Η Γκρέτνα, από την άλλη, μια ομάδα από τη Σκωτία που υπήρχε από το 1946 έως το 2008, αγωνιζόταν στις αγγλικές διοργανώσεις. Τελευταία, η Ντέρι Σίτυ, ομάδα της Βορείου Ιρλανδίας η οποία, παρά τη διάσπαση των δύο χωρών, συνεχίζει να αγωνίζεται στο πρωτάθλημα του Έϊρε.

Όπως καταλαβαίνετε, αν υπήρχε κοινή θέληση για τη δημιουργία ενός ενιαίου πρωταθλήματος δε θα υπήρχε κάτι που να μπορούσε να το εμποδίσει από το να υλοποιηθεί. Ποδόσφαιρο όμως δεν παίζεται πάντα μέσα στα γήπεδα. Η ιστορία, η κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες, καθώς και η διαφορά νοοτροπίας των λαών είναι ένας παράγοντας που δύσκολα μπορείς να παραβλέψεις.